Thursday, February 25, 2010

Horses in the Polish Renaissance and Baroque Poetry I

Salve,
I hope to start this thread on the horses in Polish pre-1795 poetry. Our ancestors loved horses and showered their wealth and affection  on their splendid animals. Turkish, Tatar, Arab, Hungarian, Moldavian and Spanish horses were praised and coveted, while our winged hussars rode some of the most beautiful and expensive stallions and geldings in the country.
Let us start with this poem  by Polish XVII (17th) century poet Jan Andrzej Morsztyn  http://en.wikipedia.org/wiki/Jan_Andrzej_Morsztyn , some of his poetry in English http://staropolska.pl/ang/baroque/JA_Morsztyn/index.html
The title could be translated "On the Spanish Mare" and this is not a mere description of a horse, but a full of  mythological allegory poem on best qualities of Polish-born Spanish horse. Hope to translate it into English.. !ojala!

NA KLACZ HISZPAŃSKĄ


Nie mają takiej andaluskie stada,
Byłaby takiej Asturyja rada,
Nie pasie takiej napolska murawa,

Jaka się klaczą przechwala Warszawa.
Hiszpańska-ć wprawdzie chodem i nazwiskiem,

Ale się w kraju rodziła nam bliskiem
I słusznie Polska będzie tym chełpliwa,

Że jej córką jest klacz tak urodziwa.
Znaczne w niej kształtu wizerunki wszelkie:
Głowa niewielka i uszy niewielkie,
Oczy wypukłe, wesołe pojrzenie,
I kłus wspaniały, i żywe chodzenie,
Pierś - ach, pierś! - piękna i zupełna w mierze,
Zad jak ulany i gibkie pacierze,

Tusz do popręgu i kark niezbyt chudy,
Nóżka subtelna, podkasałe udy,
A kosa jasna i obfita grzywa

Blaski złotego przenosi przędziwa.
O, jak to piękna, kiedy wzniósszy głowę
I złotą grzywy puściwszy osnowę,
Buja i między zazdrosnymi stady
Swych rówienniczek zawstydza gromady!

Godna zaiste ciągnąć i wóz słońca,
I stać w królewskiej stajni nie od końca;
Godna, żeby jej sam wystrzygał uszy
I róg wybierał koronny koniuszy.
Teraz niech Neptun kształt na się przybierze
Gładkiego konia, jak gwoli Cererze;
Teraz niech Jowisz, zalotów niesyty,

Końskimi stan swój okryje kopyty,
A więcej wskóra, niż gdy boskie stopy
Bawolim rogiem okrył dla Europy.
A gdy ją będą w bieg różnie ćwiczony

Koniuszy z Litwy i drugi z Korony

Kawałkowali - o, jakie korbety,

Jakie pasady, jakie wężokręty,
Jakie odmiany ręki będą w kole,
Jakie pod rzutnym grzbietem kapryjole!

Bujaj, o cudna klaczo, bujaj sobie,

Rozmnażaj stado, które tak po tobie
Pokupne będzie, że o twe źrebięta
Z sobą się będą rozpierać książęta!
Szczęsny masztalerz, który cię fartuje,
Co cię nakrywa i co cię dekuje;
Szczęśliwe łąki. co pasą klacz gładką;
Szczęśliwszy stadnik, co cię sprawi matką,
A pewnie Pegaz stąd między planety
Przeniesie z tobą spłodzone dzianety.

No comments: