Thursday, September 15, 2016

Moscus ex Starica fugit

Salve,
mości  pan profesor dr hab. Roman Krzywy, badacz staropolskiej literatury i filologii klasycznej, na swej stronie na platformie academia.edu umieszcza swoje arcyinteresujące artykuły.
Chciałbym zwrócić waszmoscpanstwa uwagę na ostatnio opublikowany artykuł o prawdzie i legendzie zawartych w wydanym w 1580roku  zbiorku 'Pieśni trzy'   mistrza Jana Kochanowskiego z Czarnolasu, herbu Ślepowron albo Korwin.

Car moskiewski plac mężnemu
Puścił królowi polskiemu;
Nie oparł się aż o lody
Niepławnej północnej wody.

Rzecz jest związana z wojna polsko-moskiewską o Inflanty, z 'plugawym' kniaziem Iwanem IV Wasiliewiczem ( Иван IV Васильевич ), wielkim księciem moskiewskim,


  a wrogiem numero uno Rzeczpospolitej w II połowie XVI wieku,

 a zwłaszcza jego apokryficzna ucieczka ze Starycy przed wojskami JKM Stefana I ku Biełoziersku- owo 'Moscus ex Starica fugit'.

Bo jak zapisał kronikarz słynny zagończyk imć Krzysztof 'Piorun' Radziwiłł herbu Trąby, który wespół z Filonem Kmitą Czarnobylskim zagon a dywersje  uczynili, miał powiadać po powrocie do obozu królewskiego
- ''że 250 mil wzdłuż splądrował moskiewskiej ziemie, pod oczyma samego kniazia był'' w sierpniu AD 1581.
Temat słynnego zagonu Kmity-Radziwiłła podejmował był nasz pan Jan, w innym poemacie pt Jezda do Moskwy. :
[...]Pod Starycę, gdzie sam Kniaź natenczas strwożony
Z wojskiem swojem ulegał, i z miłymi syny;
A widząc gęste ognie i bliskie perzyny,
Tejże nocy żonę swą i kniazia Fiedora
Z żoną jego, i z bracią, z Staryckiego dwora
Do Moskwy wysłał, i sam barzo sobą trwożył,
I już był tylko w nogach nadzieję położył,
Zwłaszcza gdy Danił Murza od niego z Staryce
Do ciebie był ujechał, jego stróż łożnice.
Wtenczas Jelców budowny do czysta spalono,
Dworów i wsi kilka set w popiół obrócono
Od Staryce w kilku mil[
...]

Zapraszam do lektury artykulu :)
pozdrawiam
ps

na Wikipedii Commons sa ilustracje do poematu Lermontowa Pieśń o carze Iwanie Wasylewiczu, o młodym opryczniku i o udałym kupcu KałasznikowieПесня про царя Ивана Васильевича, молодого опричника и удалого купца Калашникова) -  te wykonane przez Ivana Bilibina byly wydane w PRL)

1 comment:

Dario T. W. said...

https://pl.wikipedia.org/wiki/Filon_Kmita