Friday, April 26, 2013

Mięsopustnik turecki AD 1572


Salve,
today's entry  in Polish(translation to follow ... soon):

Mięsopustnikiem nazywano hulakę zapustnego. Mięsopustować znaczy hulać w mięsopust. Encyklopedia Staropolska

Nazwy tej, dość malowniczej, miał użyć polski rycerz opisując szermierza tureckiego a wypowiedź naszego wojownika przekazał ku potomności a sławie rycerzy polskich  imć pan Jan Łasicki, opisując wyprawę do Mołdawii wojsk polskich pod hetmanem Mikolajem Mieleckim.

Mamy marzec  AD 1572  - zaciężne prywatne i kwarciane chorągwie  polskie w liczbie 2000 żołnierzy (plus czeladź) pod wodzą hetmana Mieleckiego wkraczają do Mołdawii wraz z hospodarem mołdawskim Bogdanem jako hufiec jego 'przyjaciół' mający przywrócić go na tron hospodarski zajęty przez Iwonię (Jana III Srogiego), mimo zakazów królewskich ingerowania w sprawy księstwa Mołdawii.
Armia nasza, uszczuplona o 700 żołnierzy, natknęła się w marszu wzdłuż Prutu na stolice księstwa, Jassy, na Turków i Tatarów budziackich Iwonii, i tak w końcu marca oraz w początku kwietniu doszło do walk z przeważającymi (circa 20000 żołnierzy) a ciągle atakującymi silami tureckimi.  Pisze tedy pan Jan Łasicki, jeden z kronikarzy tych potykań z Turczynem, jak to w jednym z epizodów walk pod Chocimiem, pojawia się na krótko nasz mięsopustny bohater, prawdopodobnie wyborowy 'harcerz' czyli deli: 
  ''Pomiędzy Turkami był, jeden śmielszy od innych, i jako się okazuje, wielkiej u swoich powagi, gdzie bowiem uderzył, tam się inni wielka gromada cisnęli. Tego Turka zabił z ręcznej strzelby Młodecki, towarzysz Kozielskiego [rotmistrz Maciej Kozielski], a do upadającego zawołał: - Tak wiec leżeć musisz, mięsopustna maszkaro, - bowiem był ów Turek strojny w pióra strusie i skórę  lamparcią, na kształt zapustnych maszkar; po upadku pana, towarzysząca mu czereda Turków pierzchła do obozu''. ''Historia de ingressu Polonorum in Valachiam cum Bogdano Voivoda''
(tłumaczył z łaciny Władysław Syrokomla)

Ciekawa sprawa tu nam się jawi - czyżby nasi żołnierze AD 1572, nazywając Turka 'maszkarą mięsopustną', jeszcze nie zażywali skór lamparcich a piór strusich w boju tak jak podobno mieli to robić za Batorego i Zygmunta III etc?

ps
...więcej o wyprawie mołdawskiej AD 1572 w przyszłości... jeśli będzie sprzyjać Fortuna.

No comments: