Skrzydla husarskie - Kitowicz

Salvete Omnes,
[in Polish]
krotki zestaw cytatów o skrzydłach husarii koronnej i litewskiej epoki saskiej.

autor to konfederat barski  i  ksiądz Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III.
(dla urozmaicenia wpisu historyczne zdjęcia Edwarda Trzemeskiego z Sali Rycerskiej Zamku w Podhorcach, dzisiaj zamek ruina nieledwie kompletna  decyzja Stalina znajduje sie na Ukrainie).

Autorament Narodowy [a] w nim chorągwie hussarskie pancerne i lekkie, albo przedniéj straży; w litewskiém wojsku petychorskie chorągwie toż samo znaczyły, co w koronnem pancerne. 

Nazywał się ten gatunek wojska dla tego autoramentem polskim, iż zażywał stroju polskiego i
siądzeń na konie polskich, to jest kulbak, które nie były jednoforemne, ale podług gustu
każdego jeźdzca rozmaite[…]

Szeregowi usarscy zamiast lampartów używali wilczej skóry,[..] mieli z tyłu do zbroi przyśrubowane drewno od pasa nad wierszch głowy wysokie, nad tęż głowę zakrzywione, piórami długimi od końca do końca rzędem natchnięte, rozmaitymi kolorami wraz z piórami malowane, gałęź laurową lub palmową naśladujące, co czyniło dziwnie piękny widok, lecz takiego lauru nie wszystkie chorągwie używały.
[..] Pod innymi chorągwiami szeregowi na szyszakach mieli tylko kity z piór, pospolicie gęsich, farbowanych, albo też gałkę mosiężną okrągłą, na pręcie żelaznym grubym, na trzy cale długim, osadzoną.
 
 O skrzydlach w choragwiach litewskich:

[…] należy mi oddzielić to dla Litwy, czym się jej znaki usarskie od usarskich koronnych różniły. Ta zaś różnica na małej zawisła rzeczy: koronni usarze na plecach nosili skórę lamparta, jako się w swoim miejscu napisało, litewscy usarze nie nosili lampartów, tylko do lewego boku, siedząc na koniu, przypasowali wielkie skrzydło z strusich piór robione, zasłaniające cały bok konia i nogę jeźdźca od pasa aż do kostek, co dotychczas w herbie litewskim na pieniądzach i pieczęciach publicznych lepiej niż w opisaniu rozeznać możno. Sadzili się zaś tak na ozdobę pomienionego skrzydła, jak koronni na ozdobę lamparta..

Valete

(oryginalna pisownia z wydania)